AZƏRBAYCANIN ŞİMAL ƏRAZİLƏRİNDƏ İSTİRHƏT - ОТДЫХ НА СЕВЕРНЫХ ТЕРРИТОРИЯХ АЗЕРБАЙДЖАНА

Ayaz Mustafa oğlu Alikişibəyov

AZƏRBAYCANIN ŞİMAL ƏRAZİLƏRİNDƏ İSTİRHƏT

2013-cü ildən Qusar şəhərində keçmiş mərkəzi rayon xəstəxanasının yerində abadlıq və tikinti işləri aparılır. Tamamlandıqdan sonra orada tibb işçiləri üçün istirahət mərkəzi yaradılmışdır.
2016-cı ildə pansionat açılan il həmkarlar ittifaqı xətti ilə səyahət kuponları alıb ailəmlə Qusardakı “Şəfa” istirahət mərkəzinə səyahət etdim.
Pansionat 6000 kvadratmetr ərazidə yerləşir. Çoxsaylı yaşıl sahələr, bəzək bitkiləri və müxtəlif çiçəklərin bolluğu ilə gözəl bir parka malikdir.
Parkın ərazisinə besedkalar və idman meydançaları daxildir. İstirahət mərkəzində gündə üç dəfə yemək verilir. Yerli aşpazlar dadlı yeməklər bişirdilər. Pansionata su dəniz səviyyəsindən 160 metr hündürlükdə yerləşən artezian quyusundan verilir. Pansionat maraqlananlar üçün Qusar və Quba rayonlarının yaxın kəndlərinə ekskursiyalar təşkil edib.
Qusar şəhəri 1930-cu ildə Quba quberniyasının bölünməsi zamanı yaranmışdır. Şimali Azərbaycanın sonuncu böyük yaşayış məntəqəsidir. Burada insan məskənləri eramızdan əvvəl II minilliyin sonlarında yaranmışdır. Şəhərdə müxtəlif dövrlərə aid çoxlu tarixi abidələr var.
Olduğumuz müddətdə şair M.Yu. Lermontovun bir mərtəbəli Qusar şəhərində yerləşən ev muzeyinə yaxınlaşdıq. Təəssüf ki, içəri girə bilmədik. Şairin ev-muzeyi ictimaiyyət üçün bağlı idi.
Antimonarxist çıxışlarına və azadlıq eşqinə görə rus şairi M.Yu. Lermontov 1814-1841-ci illərdə Qafqaza sürgün edilib. 1825-1826-cı illərdə Qusarda yaşayıb. Burada "Qafqaz əsiri" və "Aşıq Qərib: türk nağılı" əsərlərini yazıb. Şair böyük yazıçı və mütəfəkkir Mirzə Fətəli Axundovla dost olub. Dostu Raevskiyə yazdığı məktubda o, Azərbaycan dilini öyrənməyə başladığını vurğulayır.
Qusarda olmasının xatirəsinə şairin barelyefinin əks olunduğu stela və üzərində “Şair” yazısı olan xatirə lövhəsi vurulmuşdur.
“Mən öz əzəmətli Qafqazımı, oğullarınızın döyüşkən adətlərini necə sevdim!
Qusarda istirahət edərkən Qusar üslubunda Tac Mahala baxdıq. Quruluş Hindistandakı Tac Mahal ilə oxşarlıqlar daşıyır. Məscidin tikintisi Hindistana səfər etmiş birisi tərəfindən tapşırılıb. Məscidin üzərindəki lövhədə onun 19-cu əsrdə tikildiyi bildirilir. Məscidin üzərindəki rəsmlər öz canlı rənglərini qoruyub saxlamışdır.
Xəzri və Əniqin dağlıq kəndlərinin min illik tarixi var. Əniq qalası Qusar-çayın sağ sahilində Şahdağ dağının yamacında tikilmişdir. Bu müdafiə qalasının iki parçası qalıb. Xəzri bütün el şənliklərində iştirak edən pəhləvanları ilə məşhurdur.
Şah İsmayıl Xətainin babası Şeyx Cünetin türbəsi Xəzri kəndində yerləşir. Şah Təhmasib bu türbəni tikdirmişdir. Şeyx Cünetin cənazəsi Ərdəbilə köçürülüb.
“Şəfa” pansionatında qaldığımız müddətdə Qubada yaşayan qohumlara baş çəkdik. Ailələrimizlə birlikdə Xınalıq kəndinə səyahət etmək qərarına gəldik. Asfaltlanmış yol yüksək dağların sıldırım yamaclarına aparırdı.
Azərbaycanın Quba rayonunda, Qudialçaydan dəniz səviyyəsindən 2100-2200 metr hündürlükdə yerləşən kəndə çatanda gözəl Qafqaz dağları arasında yerləşən bu qədim mədəniyyət adasına heyran olduq.
Xınalığın 5000 ildən çox yaşı var. Əsrlər boyu bu kənd sivilizasiyadan əlçatmaz dağlar tərəfindən kəsilib.
Onun sakinləri Qafqaz Albaniyasının ən qədim tayfalarındandır. Onlar heç bir dil qrupuna aid olmayan özünəməxsus dillərini qoruyub saxlaya biliblər. Xınalıqlıların öz adət-ənənələri var. Kəndin 2000-ə yaxın sakini var, hamısı yerlidir və dörd qəbilə bölünür. Hər klanın öz qəbiristanlığı, xalça naxışları, geyimləri var. Xınalıqlılar müsəlmandırlar və İslamdan əvvəl atəşpərəst olublar. Bunu atəş məbədləri və bəzi yarı-bütpərəst ənənələr sübut edir.
Bütün bunları yerli sakinlərlə söhbətdən öyrəndik.
Xınalıqlıların çoxmərtəbəli binaya bənzəyən evləri üst-üstə tikdiklərini, bir evin damının yuxarıdakı üçün həyət kimi xidmət etdiyini də müşahidə etdik. Kənddə təxminən 350 ev var ki, onların hamısı çox qədim, 200-300 il yaşı var və daş daşdan tikilib. Pəncərələr plastik plyonka ilə örtülüb, tavanda isə otaqların içini görmək mümkün olan tüstü dəliyi var. Bu çuxur həm də qonşuları ziyarət etmək üçün istifadə olunur.
Evlərin döşəmə və divarlarına evdar qadınlar tərəfindən toxunan rəngarəng və isti xalçalar, adyal, yastıq, döşək döşənir. Bütün bunlar qış soyuqluğundan qorunmaq üçün nəzərdə tutulub. Burada qış sərt keçir, temperatur bəzən -30°C-ə çatır. Saman və peyin qarışığından hazırlanmış kərpiclər qışda yanacaq kimi xidmət edir. Onlar yalnız yaxşı yanır, həm də kifayət qədər istilik verirlər.
Ətrafda ağaclar az olduğundan bu hissələrdə odun nadir maldır. Torpaq münbit və qayalıqdır, lakin yerli sakinlər kiçik torpaqlarda soğan və kartof yetişdirməyə müvəffəq olur, xiyar və pomidor isə çəlləklərdə əkilir, sanki otaq bitkiləridir. İnək, keçi və ev quşları saxlayırlar. Qoyunları saxlamaq çətindir, çünki qışda tüllə tələb olunur.
Xınalıqlılar hər payızda hazırladıqları sadə yeməklər, tərəvəzlər, çureklər (quru meyvələrin bir növü), süd, pendir, dağ balı, keçi qurusu ilə qidalanırlar.
Xınalıqlılar çox dindardırlar. Kənddə və ətrafında müqəddəs yerlər, müqəddəslərin qəbirləri olan ziyarətgahlar var. Arxeoloji ərazilər zəif öyrənilmişdir. Burada Xıdır Nəbi türbəsi və orta əsr məscidləri yerləşir. 2006-cı ildə yeni yolun çəkilişi ilə kəndə turistlər gəlməyə başladı və Xınalıq sakinləri kənddən kənara da səyahət edə bildilər. Bu gün Xınalıq sakinlərinin çoxu azərbaycanca, bəziləri isə rus dilində danışır. Onlar müxtəlif mal və məhsullarla ticarət edirlər. Xınalıq özünəməxsus yer olaraq qalsa da, artıq dünyadan təcrid olunmayıb.
Xınalıq YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilib və açıq səma altında muzeydir.
Azərbaycan Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyevin 19 dekabr 2007-ci il tarixli sərəncamı ilə Xınalıq kəndinin tarixi ərazisi Xınalıq Dövlət Tarix-Memarlıq və Etnoqrafiya Qoruğu elan edilmişdir.
“Şəfa” pansionatında keçirdiyimiz günlərin birində Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamacında, təxminən 1700 metr yüksəklikdə yerləşən Azərbaycanın Qusar rayonunun Ləzə kəndini ziyarət etmək üçün marşrut seçdik. Kəndin ləzgi dilindən tərcüməsi "ağ" - "Lazar" deməkdir.
Laza 1832-ci ildə Quba quberniyasında kənd kimi tarixən qeyd edilmişdir.
19-cu əsrin ortalarından kənddə ləzgilər məskunlaşıb. Kənd əhalisi ləzgi dilinin Quba ləhçəsində danışır. Kənddə 20 ev və bir altı illik məktəb var.
Əhali əsasən heyvandarlıqla məşğul olur. Kənddə 18-ci əsrə aid məscid yerləşir.
Pir Hacı Seyidbabanın ehtiramlı yeri də burada yerləşir. Yaxınlıqdakı təpədə qədim müdafiə qalasının divarlarının xarabalıqları qalıb. Kəndin yaxınlığında beş şəlalə var, bəzilərini müşahidə edib fotoşəkillərini çəkdik.
Qışda şəlalələr donaraq buz bloklarına çevrilir, burada buzadırmanma yarışları keçirilir.
Azərbaycanlı rəssam Səttar Bəhlulzadənin “Ləzə kəndində şəlalə” tablosu kəndin təbii gözəlliyinə həsr olunub.
Şahdağ Qış-Yay Turizm Kompleksinə maraqlı ekskursiya etdik. Şahdağ dağı Azərbaycanın yan silsiləsində Böyük Qafqaz dağlarının şərq hissəsində yerləşir.
Turizm kompleksi 2012-ci ildə açılıb. Şahdağ dağı 4243 metr yüksəkliyə qalxır. Landşaftda buzlaqlar, şəlalələr və yüksək dağlıq çəmənliklər var. Qərbdə qayaların arasında iki göl salınıb. Turizm kompleksi öz adını əzəmətli Şahdağ dağından götürüb. Bu, Azərbaycanın Qusar şəhərindən cəmi 30 kilometr aralıda yerləşən, bitki və heyvan müxtəlifliyi ilə zəngin əsl ekoloji cənnətdir. Şahdağ Milli Parkına bitişik 2058 hektar ərazisi olan turizm kompleksi ilboyu açıqdır. Otellər, çoxsaylı restoranlar, kafelər, barlar tikilib.
Kompleksi elektrik enerjisi ilə təmin edən Qusar-1 kiçik su elektrik stansiyası 2012-ci ildən fəaliyyət göstərir.Qışda burada dağ zirvələrində xizək sürmək olar, kurort Azərbaycanda qış və yay idman növlərinin geniş çeşidini təklif edir. Kompleks eyni vaxtda 2500 xizəkçini qəbul edir, həm yeni başlayanlar, həm də mütəxəssislər hazırlayır.
Qar topları xizək zonasındakı yamacların 100%-ni əhatə edən süni qar istehsal edir.
Turizm kompleksində 20 xizək lifti var. Yaxınlıqdakı dağın zirvəsinə çatmaq üçün piyada kanatından istifadə etdik.
At sürmə, velosiped sürmə, ATV sürmə, araba sürmə də mövcuddur ki, biz kompleksdə qaldığımız müddətdə bundan yararlandıq. Suvenir fotoşəkilləri çəkdirdikdən sonra axşam istirahət mərkəzinə qayıtdıq.
Kurortda qaldığımız müddətdə Bal-Bulaq istirahət zonasında da olduq.
Burada ailəvi istirahət mərkəzi yaradılıb. Bal-Bulaq çox gözəl yerdir, dadlı və sağlam su mənbəyidir. Səs-küylü dağ çayının sahilində yerləşən bu bölgənin gözəl, mənzərəli təbiətinə heyran ola bildik. Quba rayonunun Amsar kəndi yaxınlıqdadır. Ən isti yay günlərində burada çox sərin ola bilər.
Bal-Bulaqda mehmanxana var. Restoranda qəlyanaltı yeyib, şirniyyatlarla çay içdikdən sonra axşam “Şəfa” istirahət mərkəzinə qayıtdıq.
Pansionatda qalmağımızın sonuna yaxın Qubanın ən böyük olan Nizami parkında olduq. Gözəl, baxımlı, yaşıllıqlarla, maraqlı abidələrlə, heykəllərlə dolu bir yerdir. Parkın maraqlı heykəllərlə bəzədilmiş əsas pilləkəni ilə Qudialçayın sahilinə endik.
Qubada 19-cu əsrin ortalarında tikilmiş tağlı körpü qırmızı bişmiş kərpicin möhkəmliyi sayəsində ayaqda qalıb. Körpünün uzunluğu 275 metrdir. Qudialçay üzərində tikilmiş digər körpülər sonda güclü daşqınlar və yüksək sular nəticəsində dağılıb.
Zəngin və rəngarəng Azərbaycan şəhəri Quba alma ağaclarının bolluğu, Qafqaz dağlarının ətəklərinə açılan qapısı, qədim xalçaçılıq mərkəzi və multikulturalizmin əsl simvolu olan əsl bağ şəhəridir. Şəhər mənzərəli mənzərələr, çoxsaylı göllər və şəlalələrlə əhatə olunub. Quba yaxınlığında qırmızı bişmiş kərpic istehsalı çoxdan yaranıb. Qubanın bir çox məscidləri kimi Cümə məscidi də bu materialdan tikilib. Cümə məscidi özünəməxsus memarlıq formasına malikdir.
Bu tarixi abidə üzlü silindrə bənzəyir və böyük günbəzlə örtülmüş adi səkkizbucaqlı formasında tikilib.
Quba rayonunun təbii qoynunda dincəldikdən sonra Əfruca şəlaləsinə baş çəkdik.
Bu, Azərbaycanın yer səviyyəsindən təxminən 75 metr hündürlükdə yüksələn ən hündür şəlaləsidir və onun yanında dayanarkən keçirdiyim hisslər unudulmazdı. Sərin dağ havası, axan suyun güclü səsi və ətrafdakı yaşıllıq buranı əsl təbiət möcüzəsinə çevirir.
Gil-Gilçay qalası bir çox kilometrlərlə uzanan güclü müdafiə istehkamları silsiləsidir. Bu istehkamın qalası sıldırım bir qayanın üstündə ucaldılmış, qız qalasını xatırladan, qürurla ətrafda ucalan Çıraq-Kala qalası idi. Çox yüksəklərə qalxsanız, uzaqdan Dərbənd şəhərini görə bilərsiniz.
Tətildə olarkən Azərbaycan ədəbiyyatında realizm cərəyanının banisi olmuş şair, yazıçı, diplomat, tərcüməçi, maarif alimi Abbasqulu Bakıxanovun ev-muzeyində olduq. Muzey bu böyük ictimai xadimin yaşadığı 19-cu əsrə aid binada yerləşir. Sərgidə 10.000-dən çox əşya, fotoşəkillər, kitablar və şəxsi əşyalar var. Muzey həm də Quba və Quba rayonu haqqında materialların toplandığı tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi fəaliyyət göstərir.
Yaxşı dincəldikdən, güclənmiş və müsbət təəssüratlarla dolduqdan sonra “Şəfa” istirahət mərkəzində qalmağımızın sonunda Bakıya qayıtdıq.

Sentyabr 2025-ci il
***
Аликишибеков Аяз Мустафа оглы

ОТДЫХ НА СЕВЕРНЫХ ТЕРРИТОРИЯХ АЗЕРБАЙДЖАНА

Начиная с 2013 года в городе Гусары шли ремонтно-строительные работы на месте бывшей центральной районной больницы. По окончании работ здесь была создана база отдыха для медицинских работников.
В 2016 году, в год открытия пансионата, приобретя путевки через профсоюзную организацию, я вместе со своей семьей выехал в г. Гусары на базу отдыха «Шафа».
Пансионат расположен на территории 6000 квадратных метров. Здесь находится красивый парк, с множеством зеленых насаждений, декоративных растений и обилием разнообразных цветов.
На территории парка имеются беседки, спортивные площадки. На базе отдыха было налажено 3-х разовое питание. Местные повара готовили вкусно. Вода в пансионат подается с артезианского колодца со 160 метров.
В пансионате для желающих были организованы экскурсионные поездки в близлежащие села Гусарского и Губинского районов.
Город Гусары образован в 1930 году, когда была разделена Губинская провинция. Это последний крупный населенный пункт на севере Азербайджана. Здесь человеческие поселения появились в конце II тысячелетия до нашей эры. В городе много исторических памятников различных эпох.
В период пребывания на отдыхе мы осмотрели снаружи одноэтажный дом0музей поэта М.Ю.Лермонтова. К сожалению, внутрь попасть нам не удалось. Дом-музей поэта был закрыт для посещений.
За антимонархические выступления, свободолюбие, русский поэт М.Ю.Лермонтов в 1814-1841 годах был сослан на Кавказ. В 1825-1826 годах жил в г. Гусары. Здесь он написал свои произведения «Кавказский пленник» и «Ашиг Гариб тюркская сказка».
Поэт дружил с великим писателем, мыслителем Мирзой Фатали Ахундовым. В своем письме к другу Раевскому подчеркивал, что приступил к изучению азербайджанского языка.
В память о пребывании в г. Гусары установлена стела с барельефом поэта и мемориальная доска с надписью:
«Как я любил Кавказ мой величавый, твоих сынов воинственные нравы!»
Находясь на отдыхе в Гусарах, осмотрели Тадж-Махал по Гусарски. Строение имеет сходство с Тадж-Махалом в Индии. Строительство мечети заказал человек, который побывал в Индии. Табличка на мечети гласит, что построена в ХIХ веке. Росписи на мечети сохранили свой яркий цвет.
Высокогорные села Хазри, Аниг имеют тысячелетнюю историю. На склоне горы Шахдаг была построена крепость Аниг на правом берегу реки Гусар-чай. От этой оборонительной крепости сохранились 2 фрагмента.
Хазри знаменита своими пехлеванами, участвующих во всех народных праздниках.
Гробница Шейха Джунета деда Шах Исмаила Хатаи находится в селе Хазри. Шах Тахмасиб построил эту гробницу. Останки Шейха Джунета были перенесены в Ардебиль.
За время пребывания в пансионате «Шафа» навестили родственников, живущих в Губе. Семьями решили вместе съездить в село Хыналыг. Дорога асфальтированная проходила по крутым склонам высоких гор.
Доехав до села, расположенном в Губинском районе Азербайджана на высоте 2100-2200 метров выше уровня моря над рекой Гудиалчай, мы любовались этим островом древней культуры среди красивых Кавказских гор.
Хыналыгу более 5 тысяч лет. Веками это село было отрезано от цивилизации труднодоступными горами.
Его жители одни из самых древних племен Кавказской Албании. Им удалось сохранить уникальный не принадлежащий ни к одному из языковых групп свой язык. У хыналыгцев имеются свои традиции и обычаи. В селе живут около 2 тысяч жителей, все они являются коренными и делятся на 4 рода. У каждого рода свое кладбище, свои узоры для ковров и одежды. Хыналыгцы исповедуют ислам, а до ислама они были огнепоклонниками. Об этом свидетельствуют храмы огня и некоторые полуязыческие традиции.
Все это мы узнали, общаясь с местными жителями.
Мы также обратили внимание, что дома хыналыгцы строят друг над другом, в совокупности это напоминает многоэтажный дом, крыша одного дома служит двором для другого верхнего. В селе около 350 домов, все они очень древние возрастом по 200-300 лет и построены из булыжников. Окна в домах закрываются полиэтиленовой пленкой, в потолке дома есть дымовое отверстие, через которое открывается обзор и можно видеть внутреннее расположение комнат. Это отверстие также используется для посещений, направляясь в гости к соседу.
Полы и стены домов покрывают пестрые и теплые ковры, одеяла, подушки, тюфяки, вытканные хозяйками. Все это предназначено для защиты в зимние морозы. Зима здесь суровая, температура может доходить до –30ºС. Топливом зимой служат кирпичи, изготовленные из смеси соломы и навоза. Они не только хорошо горят, но и дают достаточно тепла.
Дрова в этих местах роскошь, поскольку деревьев в окрестностях мало. Земля не плодородная и каменистая, но местные жители умудряются выращивать лук и картошку на небольших участках, а огурцы и помидоры сажают словно как домашние растения в кадках. Из скота держат коров и коз, домашнюю птицу. Баранов держать сложно, поскольку зимой для них нужно строить загон.
Питаются хыналыгцы простой пищей, овощами, чуреками, молоком, сыром, горным медом и сушеным козьим мясом, которую заготавливают каждую осень.
Хыналыгцы очень религиозны. В поселке и недалеко от него имеются святые места, пиры с могилами святых. Археологические памятники недостаточно изучены. Здесь расположена гробница Хыдыра Неби и средневековые мечети.
Со строительством новой дороги в 2006 году сюда стали приезжать туристы, а сами хыналыгцы получили возможность выезжать за пределы села. Сегодня многие хыналыгцы знают азербайджанский язык, а некоторые и русский язык. Торгуют они различными изделиями и продуктами. Хыналыг перестал быть изолированным от всего мира, хотя по-прежнему является уникальным местом.
Хыналыг входит в список исторических памятников, имеющих всемирное значение ЮНЕСКО и является музеем под открытым небом.
Распоряжением Президента Азербайджана Ильхама Гейдар оглы Алиева от 19 декабря 2007 года историческая территория села Хыналыг была объявлена Государственным историко-архитектурным и этнографическим заповедником «Хыналыг».
В одном из дней пребывания на отдыхе в пансионате «Шафа» нами был выбран маршрут для посещения села Лаза в Гусарском районе Азербайджана на высоте около 1700 метров, на южном склоне главного Кавказского хребта.
Название села в переводе с лезгинского означает белые – «Лацар».
Лаза исторически упоминается как село Губинской провинции 1832 года.
С середины ХIХ века село населяли лезгины. Население села говорит на говоре Губинского наречия лезгинского языка. В селе 20 домов и одна шестиклассная школа.
Население в основном занимается скотоводством. В селе расположена мечеть ХVIII века.
Также здесь расположено почитаемое место пир Гаджи Сеидбаба. На близлежащем холме сохранились руины стен древней оборонительной крепости. Неподалеку от села расположены пять водопадов, некоторые из которых мы наблюдали, сняв их на фото.
Зимой водопады замерзают и превращаются в ледяные глыбы, где проходят соревнования по спортивному ледолазанию.
Природе села посвящена картина Азербайджанского живописца Саттара Бахлул-заде «Водопад в селе Лаза».
Интересную экскурсию в те дни мы совершили в Шахдагский зимне-летний туристический комплекс. Горная вершина Шахдаг расположена в восточной части Большого Кавказа в системе Бокового хребта на территории Азербайджана.
Туристический комплекс был открыт в 2012 году. Высота горы Шахдаг 4243 метра. Ландшафт представляют ледники, водопады и высокогорные луга. Среди скал на западе расположены 2 озера. Туристический комплекс получил свое название от величественной горы Шахдаг, это настоящий экологический рай, богатый многообразием растений и животных, расположен всего в 30 километрах от города Гусар в Азербайджане. Рядом с национальным парком Шахдаг находится территория туристического комплекса площадью в 2058 гектар и действует круглый год. Построены отели, много ресторанов, кафе и баров.
С 2012 года действует малая гидроэлектростанция Гусар-1, обеспечивающая комплекс электроэнергией.
Зимой здесь можно прокатиться с горных вершин на лыжах, а также здесь имеется широкий спектр зимних и летних видов спорта в Азербайджане. В комплексе размещается одновременно 2500 лыжников, где ведется подготовка и новичков, и профессионалов.
Налажено производство искусственного снега посредством снежных пушек, которые осуществляют 100% покрытие трасс в зоне катания.
В туристическом комплексе 20 подъемников. Пользуясь канатной дорогой для пешеходов, мы поднялись на вершину близлежащей горы.
Здесь также организована верховая езда, катание на велосипедах, квадрациклах и багги, чем мы и воспользовались, пребывая в комплексе. Сделав фотоснимки на память, к вечеру мы вернулись в пансионат.
За время нахождения в пансионате побывали и в местечке Бал-Булаг.
Здесь создан центр для семейного отдыха. Надо отметить, что Бал-булаг очень приятное место, где находится источник вкусной и полезной воды. Расположившись на берегу шумной горой реки, мы могли наблюдать прекрасную, живописную природу этого края. Неподалеку расположено село Амсар Губинского района. В самые жаркие дни лета здесь бывает очень прохладно.
В Бал-булаге функционирует отель. Перекусив в ресторане и выпив чай с десертами, к вечеру мы вернулись на базу отдыха «Шафа».
К концу пребывания на отдыхе в пансионате побывали в парке Низами – самом крупном в городе Губе. Это замечательное ухоженное место, полное зелени, интересных памятников и скульптур. По главной лестнице парка, украшенной любопытного вида статуями, мы спустились к берегу реки Гудиалчай.
В Губе арочному мосту, построенному в середине ХIХ века удается устоять благодаря прочности материала изготовленного из красного обожжённого кирпича. Протяженность моста составляет 275 метров. Другие посты, построенные через реку Гудиалчай были со временем разрушены под влиянием мощных паводков и половодий.
Богатая и многоликая Азербайджанская Губа – это настоящий город-сад с обилием яблоневых деревьев, ворота к подножию Кавказских гор, а также древний центр ковроткачества и настоящий символ мультикультурности. Город окружают живописные пейзажи, здесь много озер и водопадов. Неподалеку от Губы издавна было налажено производство красного обожжённого кирпича. И Джума мечеть была построена из этого материала, как и многие другие Губинские мечети. Джума мечеть имеет оригинальную архитектурную форму.
Этот исторический памятник похож на граненный цилиндр и построен в форме правильного восьмиугольника, венчает композицию большой купол.
Отдохнув на лоне природы в Губинском районе, посетили водопад Афруджа.
Это самый высокий водопад на территории Азербайджана, его высота над уровнем земли составляет примерно 75 метров и ощущение, которое испытал я, стоя рядом, было незабываемым. Прохладный горный воздух, мощный шум стремительных потоков воды и окружающая зелень превращают это место в настоящее природное чудо.
Крепость Гиль-Гильчай эта мощная цепь оборонительных сооружений, растянувшихся на многие километры. Опорным пунктом этого сооружения была цитадель Чираг-кала, уместившаяся на вершине отвесной скалы, гордо возвышаясь над округой и похожая на девичью башню. Если взобраться очень высоко, то вдали будет виден город Дербент.
Находясь на отдыхе, посетили дом-музей Аббаскули Бакиханова – поэта, писателя, дипломата, переводчика и ученого просветителя, который стал основоположником направления реализма в Азербайджанской литературе. Музей основан в здании постройки ХIХ века, в котором жил великий общественный деятель.
Экспозиция включает более 10 тысяч предметов, фотографий, книжных изданий, личных вещей. Музей является и краеведческим, в нем собраны материалы, рассказывающие о Губе и Губинском районе.
Хорошо отдохнув, получив заряд бодрости и массу положительных впечатлений пол истечении срока пребывания на базе отдыха «Шафа», мы вернулись в Баку.

Сентябрь 2025 год